Dom energooszczędny – definicja i standardy
Popularność określenia dom energooszczędny sprawia, że znaczenie tego pojęcia wydaje się oczywiste. Sprawdźmy, jak definiuje się energooszczędne budownictwo i jakie są aktualnie standardy je określające?
Czym jest dom energooszczędny? W tej chwili jest kilka standardów i kategorii definiujących taki budynek. Kwalifikacje danego domu do jednej z kategorii nie zawsze odbywają się na podstawie tych samych parametrów. Inne parametry określają dom energooszczędny, inne niskoenergetyczny, pasywny czy tzw. zeroenergetyczny. Można się też spotkać z określeniem dom niskoenergochłonny. Budownictwo energooszczędno w Polsce już za kilka lat stanie się obowiązującym w standardem, a nie jak dotychczas jedynie ciekawostką architektoniczną lub technologiczną, dlatego warto zapoznać się z definicjami, które w niedługim czasie mogą dotyczyć dużej liczby inwestorów.
Zapotrzebowanie na energię
Jednym z obowiązujących parametrów używanych do klasyfikacji domów energooszczędnych jest współczynnik EUco, który określa zapotrzebowanie budynku na energię potrzebną do ogrzewania wnętrza oraz przygotowywania ciepłej wody. Budynki referencyjne budowane obecnie w Polsce, które spełniają obowiązujące powszechnie normy, mają EUco wynoszący około 130 kWh/m2 na rok użytkowania. Dom energooszczędny według przepisów i europejskiej normy ISO powinien mieć EUco ≤ 70 kWh/(m2·rok). Dla porównania dom niskoenergetyczny ma EUco ≤ 30 kWh/(m2·rok), pasywny EUco ≤ 15 kWh/(m2·rok), a zeroenergetyczny 0 kWh/(m2·rok). Warto dodać, że dodatni bilans energetyczny, czyli przynoszący nadwyżki energii, jest możliwy do uzyskania i charakteryzuje dom dodatnioenergetyczny (plusenergetyczny).
Niski współczynnik EUco stał się też głównym kryterium budynku, na którego budowę możemy uzyskać dofinansowanie rządowe z programu dopłat do budowy domów energooszczędnych, wprowadzonego od 2013 roku przez NFOŚiGW. Budynki o wskaźniku nie większym niż 15 kWh/(m2·rok) osiągają standard NF15, a z kolei te o EUco ≤ 40 kWh/(m2·rok) – NF40.
Energooszczędność w litrach
Oprócz współczynnika określającego roczne zapotrzebowanie danego budynku na energię, istnieje jeszcze inna klasyfikacja. Możemy spotkać się z określeniem, że dom energooszczędny jest np. siedmio- lub pięciolitrowy. Co to oznacza? Definicja ta wskazuje, że dany budynek potrzebuje 7 litrów oleju opałowego na 1 m2 ogrzewanej powierzchni w ciągu roku. Jest to równoważne ze współczynnikiem EUco wynoszącym około 70 kWh/(m2·rok). Budynek energooszczędny pięciolitrowy zużywa około 5 litrów oleju opałowego na m2 ogrzewanej powierzchni, a jego EUco to ok. 50 kWh/(m2·rok). Trzylitrowy potrzebuje 3 litrów w skali roku i jego zapotrzebowanie na energię cieplną to blisko 30 kWh/(m2·rok). Z kolei budynek pasywny zużywa około 1,5 litra oleju opałowego lub 1,5 m3 gazu ziemnego na m2 w ciągu roku i potrzebuje 15 kWh/(m2·rok) energii cieplnej.
Parametry energooszczędności w przepisach budowlanych
Istnieje też parametr klasyfikujący domy według ich standardów energooszczędności, który odnosi się do źródeł energii wykorzystywanych do ogrzewania. Współczynnik EP oznacza ilość energii nieodnawialnej, jaką budynek może pozyskiwać z nieodnawialnych surowców energetycznych, czyli energii zawartej w paliwach i nośnikach takich jak węgiel, gaz czy ropa naftowa. Wskaźnik EP dotyczy 1 m2 powierzchni użytkowej podanej w kWh/(m2·rok). Współczynnik ten został przyjęty jako kryterium określające standardy w Warunkach Technicznych obowiązujących w Polsce od 2014 roku. W odniesieniu do budynków jednorodzinnych jego wartość może wynosić maksymalnie 120 kWh/(m2·rok). Od 2017 r. może on wynosić maksymalnie 95 kWh/(m2·rok), a od 2021 r. wskaźnik EP nie będzie mógł przekroczyć 70 kWh/(m2·rok). Zapotrzebowanie na nieodnawialną energię pierwotną budynku będzie kontrolowane już na etapie projektu, w którym są określone mające decydujący wpływ na wartość końcową współczynnika EP – sposób jego ogrzewania i wentylacji.
