Kurnik z betonu komórkowego – dobór materiałów

Beton komórkowy to jeden z najpopularniejszych materiałów stosowanych w konstrukcjach murowych budynków gospodarczych, w tym inwentarskich. Budowane z niego ściany kurników charakteryzuje m.in. wysoka izolacyjność termiczna, która zapewnia korzystne warunki dla rozwoju zwierząt. Ściany z betonu komórkowego można wznosić jako jedno-, dwu- lub trójwarstwowe. Które rozwiązanie uważa się za najkorzystniejsze i dlaczego? Jak dobrać materiały murowe do poszczególnych rodzajów ścian kurnika?

Beton komórkowy to materiał konstrukcyjny produkowany jest z surowców naturalnego pochodzenia – piasku, wody, wapna, cementu, gipsu. Nie zawiera domieszek pyłów przemysłowych i popiołów, jest więc produktem zdrowym, zarówno dla ludzi, jak i zwierząt. Beton komórkowy charakteryzuje porowata struktura. Zamknięte w niej powietrze, które jest bardzo dobrym izolatorem ciepła, stanowi ponad 80% objętości bloczków betonu komórkowego. Dzięki temu wymurowane z niego ściany charakteryzują się wysoką izolacyjnością termiczną. Ta ważna właściwość betonu komórkowego sprawia, że jest on chętnie stosowany nie tylko podczas budowy budynków mieszkalnych, ale również inwentarskich, w których z uwagi na rodzaj chowu konieczne jest ogrzewanie wnętrz. Do takich budynków zalicza się kurniki, w których wewnątrz musi być utrzymywana wysoka temperatura powietrza. Zapewnienie optymalnej temperatury, nazywanej w specjalistycznych kręgach strefą termoneutralną gwarantuje nie tylko optymalne warunki rozwoju zwierząt, ale również zapewnia maksymalną wydajność biologiczną, przy jednoczesnym najniższym zużyciu paszy (ma znaczenie np. podczas chowu kur niosek).

Dlaczego beton komórkowy?

Wysoka izolacyjność ścian kurnika z betonu komórkowego przynosi jeszcze jedną bardzo ważną korzyść. Ogranicza ucieczkę ciepła na zewnątrz budynku. Dzięki porowatej strukturze powierzchnia ścian po stronie wewnętrznej (czyli po stronie występowania wysokiej temperatury) stanowi duży opór dla przepływu ciepła przez ścianę. Oznacza to, że nie trzeba wytwarzać zbyt dużej ilości energii cieplnej, ponieważ ściany „same się izolują” i nie pobierają w ten sposób energii na zgromadzenie jej w swych dużych powierzchniach. Wysoka temperatura, jaką należy utrzymywać w kurnikach przede wszystkim oddziałuje na drób, a nie służy „podgrzewaniu” ścian. Wysoka izolacyjność betonu komórkowego, a tym samym duży opór dla przepływu ciepła to właściwości, która w bezpośredni sposób przekładają się na niższe zużycie energii grzewczej, a więc zapewniają niższe koszty eksploatacji kurnika.

Ponadto dzięki swej porowatej strukturze ten materiał konstrukcyjny charakteryzuje się paroprzepuszczalnością. Jest ona szczególnie ważna w przypadku brojlerni nie tylko ze względu na gęstość obsady i dużą ilość wytwarzanej wilgoci, ale również krótki cykl produkcyjny, który każdorazowo powinien kończyć się dokładnym myciem wnętrza kurnika z użyciem dużej ilości wody i odkażaniem. Beton komórkowy dzięki porowatej strukturze i wysokiej dyfuzyjności szybko uzyskuje swoją wilgotność sorpcyjną na poziomie 2-4%. Jest to cecha szczególnie istotna w przypadku tego rodzaju chowu.

Ściany z betonu komórkowego są nie tylko ciepłe, ale również odporne na trudne warunki panujące w kurnikach. W tego typu budynkach zazwyczaj występuje wysoka wilgotność i oddziaływanie agresywnego środowiska, które jest związane z prowadzeniem chowu zwierząt. W tym kontekście warto zaznaczyć, że skład chemiczny i odczyn alkaliczny betonu komórkowego nie sprzyja rozwojowi większości drobnoustrojów w tym materiale budowlanym. Badania na podatność występowania na nim pleśni i bakterii przeprowadzone przy symulacji warunków niekorzystnego, wilgotnego klimatu tropikalnego (tzn. w temperaturze od +25 do +30°C) oraz wilgotności względnej powietrza od 95 do 98 % wykazały, że nawet wówczas beton komórkowy wykazuje całkowitą odporność na bakterie, pleśnie, grzyby. Materiał ten sprawdzi się więc dobrze w każdym kurniku, zabezpieczając zwierzęta hodowlane przed chorobami wywołanymi przez te drobnoustroje.

Beton komórkowy to też materiał niepalny, a wykonane z niego ściany uzyskują wysoką klasyfikację ogniową, również pod tym względem, więc jest bezpieczny.

fot. ZAW-BUD

Rodzaje ścian zewnętrznych w kurniku

Murowane ściany zewnętrze budynków hodowli drobiu można wznosić jako jednowarstwowe, bez ocieplenia, dwuwarstwowe, gdzie mur osłonięty jest warstwą wełny mineralnej lub styropianu lub trójwarstwowe, w których mur z ociepleniem przykrywa dodatkowa murowana warstwa osłonowa z betonu komórkowego. Z funkcjonalnego i ekonomicznego punktu widzenia za najbardziej korzystne rozwiązanie uznaje się budową jednowarstwowych ścian z betonu komórkowego.

• Po pierwsze, materiał ten bowiem na tyle skutecznie izoluje przed stratami ciepła, że dla uzyskania wymaganych parametrów nie musi być osłaniany dodatkową warstwą termoizolacji.
• Po drugie ściany bez delikatnej warstwy ocieplenia uznawane są za trwalsze. Nie są aż tak narażone na uszkodzenia mechaniczne jak przegrody ocieplone styropianem. Są również odporne na destrukcyjne działanie gryzoni, które w ocieplanych ścianach mogą powodować duże zniszczenia materiału termoizolacyjnego, co skutkuje pogorszeniem właściwości ciepłochronnych tych przegród.
• Po trzecie ściany jednowarstwowe są ekonomiczne i szybkie w budowie. Po wymurowaniu bloczków, wystarczy je obustronnie otynkować, co jest znacznie prostszym rozwiązaniem niż murowanie ścian warstwowych. Nie wymaga bowiem wykonywania dodatkowych prac, takich jak montaż termoizolacji czy budowa warstwy osłonowej (jak ma to miejsce w przypadku ścian trójwarstwowych). Szybszy przebieg prac budowlanych to z kolei niższe koszty na etapie wykonania inwestycji. Decydując się na ściany jednowarstwowe nie trzeba inwestować w zakup materiałów termoizolacyjnych na duże powierzchnie ścian, ani opłacać ekipy do ich ocieplania.

Budowa ścian dwuwarstwowych oznacza większa nakłady pracy oraz nakłady finansowe na budowę kurnika. Ponadto aby ocieplone ściany dobrze pełniły swoją funkcję, termoizolacja budynku musi zostać bardzo starannie wykonana. Niestety mimo, że ściany warstwowe są powszechnie wykonywane nie tylko w budownictwie jednorodzinny, o błędy nie trudno. Podstawowe zaniedbania popełniane na etapie ocieplania budynków skutkują powstawaniem mostków termicznych, przez które ciepło ucieka na zewnątrz, podnosząc koszty ogrzewania kurnika. Za największą wadę takiego rozwiązania uznaje się jednak słabą trwałość. Po kilku latach stosowania ociepleń widać, że elewacje kiedyś ocieplonych budynków należy gruntownie remontować. Często budynki te wymagają wręcz wymiany ocieplenia, co generuje dodatkowe wysokie koszty.

Innym rozwiązaniem jest budowa trójwarstwowych ścian kurnika. W tym przypadku mur z betonu komórkowego przykrywa się ociepleniem, które zostaje osłonięte dodatkową warstwą licową z betonu komórkowego. Takie ściany cechują się bardzo dobrą izolacyjnością termiczną. Eliminują też wady przegród dwuwarstwowych. Ich budowa w przypadku kurników często jednak uznawana jest jako mało ekonomiczna, z uwagi na wysokie koszty budowy takich ścian.

Z czego wymurować kurnik?

Do budowy jednowarstwowych ścian kurnika stosuje się ciepłe bloczki z betonu komórkowego SOLBET Ideal o grubości 42 cm. Gwarantują one współczynnik przenikania ciepła U ścian równy 0,20 W/m²·K. Spełniają więc wymagania zaostrzonych w ostatnim czasie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać nowo powstające budynki (również te inwentarskie, w których utrzymywana jest temperatura powyżej 16°C).
Decydując się na budowę ścian jednowarstwowych warto pamiętać, że to czy będą one faktycznie paroprzepuszczalne zależy od zastosowanych do ich wykańczania materiałów. Ważne jest więc aby na murach kurnika zastosować tynki mineralne np. cementowo-wapienne (może to być systemowa Zaprawa tynkarska SOLBET 5.2).
Do budowy ścian dwuwarstwowych stosuje się najczęściej bloczki SOLBET Optimal Plus i Optimal grubości 24 cm. Ściany trójwarstwowe najlepiej jest wykonać z bloczków SOLBET Optimal 24 cm, warstwy styropianu (np. 12 cm) i warstwy licowej z betonu komórkowego 12 cm.
Bloczki SOLBET mogą mieć powierzchnie boczne wyprofilowane na pióra i wpusty, dzięki czemu podczas ich murowania nie ma konieczności wypełniania spoin pionowych zaprawą. Rozwiązanie to zapewnia sporą oszczędność zaprawy murarskiej i przyspieszenie prac wykonawczych.

Budowa systemowa

W przypadku budowy ścian jednowarstwowych niezwykle ważne jest zastosowanie całego systemu budowlanego, który zapewni najlepsze parametry wykonywanych murów. W skład systemu SOLBET, oprócz bloczków z betonu komórkowego, wchodzą również zbrojone belki nadprożowe, płytki i kształtki U z betonu komórkowego a także produkty chemii budowlanej. Pozwalają one wznosić budynki inwentarskie w nowoczesny sposób, w których wszystkie elementy są do siebie odpowiednio dopasowane i tworzą jednolitą całość. Belki nadprożowe SOLBET stosowane do przekrywania otworów drzwiowych i okiennych zapewniają o wiele lepszą izolację termiczną od tych wykonanych z żelbetu na budowie. Podobnie jak kształtki U, używane m.in. do wykonywania słupów żelbetowych, pozwalają uzyskać przegrody zewnętrzne kurnika o jednolitej powierzchni wykonanej z betonu komórkowego – jednorodnej pod względem izolacyjności termicznej. Ich zastosowanie eliminuje więc ryzyko wystąpienia mostków termicznych i ucieczki ciepła przez te newralgiczne miejsca w przegrodzie.
Aby jednowarstwowe ściany kurnika charakteryzowały się najlepszą izolacyjnością termiczną do ich murowania należy zastosować systemową zaprawę cienkowarstwową (Zaprawa murarska do cienkich spoin SOLBET 0.1). W przeciwieństwie do tradycyjnej zaprawy, którą nanosi się warstwą do 15 mm, warstwa zaprawy cienkowarstwowej ma maksymalnie 3 mm grubości (w praktyce średnio wykonuje się warstwę około 1 mm grubości). Tak cienka spoina nie pogarsza termoizolacyjności ścian kurnika, jak zwykle ma to miejsce w przypadku przegród murowanych na zaprawie tradycyjnej. Dzięki murowaniu ścian na cienką spoinę zgodnie z instrukcją producenta i przy użyciu prostych i niedrogich narzędzi murowanie jest łatwe i przebiega szybko oraz sprawnie.

Decydując się na murowane ściany kurnika warto zadbać o ich najlepsze parametry. Zapewnią one nie tylko odpowiednie warunki dla zwierząt, ale również będą wpływać korzystnie na rentowność prowadzonej produkcji zwierzęcej. Budowanie w systemie SOLBET to racjonalne budowanie energooszczędnych i trwałych budynków, nawet inwentarskich, w których warunki eksploatacyjne są znacznie trudniejsze niż w przypadku domów.